Lessen volgen

Tip 1: begrijpen - leer jezelf enkele woordenschatstrategieën aan

Je kunt de betekenis van woorden zelf proberen achterhalen, en wel met deze strategieën.

Is het woord belangrijk?

Je hoeft niet alle woorden te kennen om te begrijpen waarover de les gaat. Bepaal eerst of het woord belangrijk is. Enkel als je het écht nodig hebt om wat er gezegd of geschreven wordt te begrijpen, kun je woordenschatstrategieën toepassen.

Voorbeelden: 

• Deze onderzoeksresultaten, gepubliceerd in het toonaangevende tijdschrift Nature, tonen aan dat subtiele variaties in DNA veranderingen in de eiwitten kunnen veroorzaken.   
• Hij kocht de woning voor het exuberante bedrag van 500 000 EUR en moest zo veel notariskosten ophoesten.

Kan ik de betekenis afleiden uit de context?  

Ga op zoek naar aanwijzingen over de betekenis in de context. Kijk naar de illustraties op de powerpointpresentatie, lees in een tekst de zinnen voor en achter het woord of ga verderop op zoek naar synoniemen, uitleg of voorbeelden.

Voorbeelden:  

• De regering heeft nieuwe maatregelen aangekondigd: cafés sluiten om 22u, contacten moeten worden beperkt en sporten kan enkel buiten.  
• Vanwege bezuiniging gaan de twee kleine scholen volgend jaar fuseren. Het gaat om het Sint Lodewijkscollege en het Sint Pietersinstituut. De samenvoeging heeft voor de leerlingen alvast een aantal voordelen.  
   

Ken ik woorden die erop lijken?

Klinkt het woord je toch bekend in de oren? Ken je woorden uit dezelfde woordfamilie? Of lijkt het woord op een woord dat je kent in een andere taal? Haal deze kennis op en kijk of je daaruit de betekenis van jouw woord kan afleiden. 

Voorbeelden: 

• Fabricage > fabriek, fabrikant, fabriceren  
• Convoie exceptionnel > Ik zag deze Franse term al op vrachtwagens:  uitzonderlijk vervoer  
• Homogeen > Ik zag dit woord in de les fysica 
   

Begrijp ik stukjes uit het woord?  

Ontleed het woord. Door de aparte delen kun je misschien al een stukje begrijpen.

Voorbeelden: 

• Cirkelzaagmotor > cirkel + zaag + motor 
• Mooiweerfietser > mooi weer + fietser 
• Eenduidig > duiden op één iets  
   

Moet ik het woord opzoeken?  

Kun je geen van de bovenstaande strategieën gebruiken om de betekenis van jouw woord te achterhalen? Vraag dan je medestudent of je docent om hulp, zeker als je het woord nodig hebt om de les te begrijpen. Of zoek het woord op.

Tip 2: opzoeken - zoek de betekenis van het woord op

Er zijn verschillende manieren om woorden op te zoeken.  

• De eerste weg is een woordenboek. Het bekendste woordenboek in Vlaanderen in de Van Dale. Via de website van de mediatheek kun je de online versie van de Van Dale raadplegen. Surf je van thuis? Maak dan eerst een VPN-verbinding. Je vindt in de Van Dale ook vertalingen naar het Frans of het Engels. Voor een volledig Engelstalig woordenboek, ga je naar de Oxford Learner’s Dictionary.  
• Je kan het woord dat je niet begrijpt ook googelen. Let er dan wel op dat je gespecialiseerde websites aanklikt.  
• Gaat het om een academisch woord, klik dan de academische woordenlijst van Arteveldehogeschool open. Daar vind je formelere, complexere of abstractere woorden terug met hun betekenis en een voorbeeldzin. Wil je je deze woordenschat eigen maken? Oefen dan via deze flashcards, de UCLL-tool Orient of de pagina Delenderwijs.  
• Op zoek naar uitdrukkingen? Check dan de website Onder woorden. Je tikt een woord in en krijgt een uitdrukking waar dat woord in voorkomt.

Tip 3: oefenen - stel een woorddossier op

Sommige woorden moet je gewoon kennen. Ze zijn noodzakelijk om je vak goed te kunnen begrijpen,  je docent verwacht dat je de woorden tijdens een examen of taak kunt reproduceren en/of ze horen tot de vakterminologie van het beroep waarvoor je studeert.

Om die woorden beter te onthouden kun je een woorddossier opmaken. Je plaatst het woord dat je wilt kennen dan in de eerste kolom, schrijft ernaast een voorbeeldzin en voegt tot slot aan de derde kolom een synoniem, de vertaling of een omschrijving van het woord toe. Het is de bedoeling dat je woorddossier groeit naarmate de lessen vorderen. Je kunt er eentje opstellen per vak of per hoofdstuk.

Tip: Noteer bij zelfstandige naamwoorden ook het lidwoord (de/het) en schrijf ook het voorzetsels op.

Wil je de woorden inoefenen, dan dek je de twee laatste kolommen af of schrijf je elk woord op een flashcard. Een voorbeeld vind je hier.

Tip 1: neem voor de les even de tijd voor verkenning

Om goed te kunnen luisteren moet je je hersenen een handje helpen. Neem daarom voor de les de tijd om jouw geheugen te activeren, het voor te bereiden om wat gaat komen of de informatie die er al in werd opgeslagen op te frissen.

Je kunt dat op verschillende manieren doen. Je leest de titel van de les die komt, neemt de slides even door of bekijkt de inleiding van het bijbehorende hoofdstuk in je cursus. Misschien vind je de tijd om je notities van de vorige les erbij te nemen? Kijk wat je je nog spontaan herinnert, herlees wat je hebt neergeschreven of scrol door de canvascursus of de Powerpointpresentatie.

Wat je ook doet, het luisteren zal je sowieso gemakkelijker afgaan!

Tip 2: leg zoveel mogelijk verbanden

Probeer tijdens de les zoveel mogelijk linken te leggen, niet alleen met de vorige les, ook met je eigen ervaringen, de stof die je zag in andere vakken, jouw stage, het beroep dat je wilt beoefenen of de actualiteit. Door dat te doen geef je jouw geheugen een houvast, waardoor nieuwe leerstof slechts een uitbreiding is van de kennis die al in je hoofd zit.

Stel jezelf een van de volgende vragen:  

• Komt deze inhoud me bekend voor?  
• Wat weet ik hier al over?  
• Ken ik zelf een voorbeeld?  
• Waarom is dit nuttig voor mijn toekomstig beroep?
   

Tip 3: focus je op de hoofdzaken

Niet alles wat je in de les hoort, kun je meteen in je geheugen opslaan en onthouden. Focus je in de les daarom voornamelijk op de hoofdzaken. Het is belangrijk dat je  

• de grote lijnen van de les snapt (‘Waarover gaat deze les nu in twee zinnen?’),  
• structuur kan aanbrengen in wat verteld wordt (‘Nu krijg ik een voorbeeld van de theorie’), en 
• verbanden kunt leggen (‘Deze casus is een goed bewijs van deel één uit de definitie die ik vorige les zag’).  

De bijzaken of uitdiepingen vind je terug in je cursus of op de slides.

Tip 4: spit af en toe extra je oren

Soms moet je je aandacht in de les op iets specifieks richten.

Je docent begint de les bijvoorbeeld met drie vragen waarop je na afloop een antwoord dient te geven. Zodra de informatie passeert die je nodig hebt, spits je je oren en luister je iets aandachtiger dan anders. Ook zinnen als ‘dit is belangrijk voor het examen’ of ‘dit onderdeel moeten jullie écht kennen’ moeten een belletje doen rinkelen.

Soms kan het zijn dat je een woord niet begrijpt en je jezelf voorneemt extra op dat woord te letten zodat je de context of nieuwe informatie kunt verzamelen. Ook dan stuur je even je aandachtsniveau de hoogte in.

Tip 5: stuur jezelf bij

• Lukt het je niet om te luisteren? 
• Merk je dat je snel bent afgeleid?  
• Begrijp je niet wat je docent vertelt?  

Ga dan bij jezelf na hoe dat komt en stuur jezelf bij. Misschien wordt je aandacht weggetrokken door sociale media, je buur of lawaai op de gang; zaken die je – eventueel na de pauze – heel gemakkelijk kunt oplossen. Misschien beslis je om te noteren zodat je je aandacht gemakkelijker kunt richten? Of plaats je een vraagtekentje in je cursus naast het hoofdstuk dat je moeilijker vond om nadien bij je docent of een medestudent om uitleg te vragen.

Hoe dan ook: onderneem zelf actie.

Tip 6: neem na de les nog 1 minuutje om te reflecteren

Ook na de les is het interessant om even op de pauzeknop te duwen en te kijken hoe het is gegaan:  

• Heb ik alles begrepen wat verteld werd? Wat deed/doe ik als dat niet zo was?  
• Ben ik tevreden over mijn notities? Hoe kwam dat? 
• Heb ik de essentie vast?  

Door dit af en toe te doen, werk je aan luisteren.

Lessen volgen kan erg uitdagend zijn. Toch merken we dat studenten die met de bovenstaande tips aan de slag gaan meer uit hun lessen halen.

Je kunt luisteren ook oefenen. Via zes online sessies van telkens twintig minuten train je jouw luistervaardigheid. Je plant best één sessie per week.

Ga naar de tool​, maak een account of log je in met een Google-account. Klik op "+join class" en geef de volgende code in: getokbe. 

Tip 2: kies voor papier

Door te noteren op papier onthoud je beter! 

Je kunt nooit alles opschrijven wat je docent vertelt, daarvoor gaat schrijven te traag. Je wordt dus gedwongen om te gaan selecteren wat belangrijk is, te gaan parafraseren wat je hoort, hier en daar samen te vatten, schema’s te tekenen of verbanden te leggen met pijltjes… En net die actieve manier van werken zorgt ervoor dat je beter onthoudt.  

Kies je er toch voor om te noteren op je laptop, zorg er dan voor dat je  

• alle pop-ups op voorhand uitschakelt. Die kunnen je alleen maar afleiden.  
• ook sociale media, mails of games even aan te kant zet. Website blockers zoals Cold Turkey of Focal Filter kunnen je daarbij helpen. Ons brein kan heel moeilijk multitasken!  
• niet alles letterlijk noteert wat je docent zegt. Bewijs dat je nadenkt over wat je noteert.  
• je notities structureert. Je notities zijn geen cursus, het is jouw eerste verwerking daarvan.

Daarnaast bestaan er heel wat handige apps die je kunnen helpen bij het noteren. Evernote is ongetwijfeld de krachtigste, maar ook Microsoft OneNote, de online notitieboekjes van Moleskine en Penultimate doen prima dienst.

Tip 3: stuur jezelf bij

Twijfel je over je notities? Klik dan deze checklist open en vink aan waar je jezelf nog kunt bijsturen. Of ga eens te rade bij je buur of een medestudent. Pakt die het op dezelfde manier aan als jij of kun je nog iets leren?